ევროკავშირისწესები

1 ნოემბერს შესრულდა 30 წელი მაასტრიხტის ხელშეკრულების ძალაში შესვლიდან, რომელმაც ევროპის კავშირის გაჩენას დაუდო სათავე.

საქართველოს ევროკავშირში გაწევრიანება ქვეყანაში ერთ-ერთი ყველაზე მოსალოდნელი მოვლენაა. 15 წელზე მეტია, ვიმედოვნებთ, რომ საბოლოოდ თანასწორად ჩაგვთვლიან და ევროპის კავშირის წევრობის კანდიდატის სტატუსს მაინც მიგვანიჭებენ.

მაგრამ ევროკავშირის განსაკუთრებული მოთხოვნები არ ჩანს ობიექტური ყველა წევრი ქვეყნისთვის. სწორედ ამიტომ 2016 წელს დიდმა ბრიტანეთმა ჩაატარა რეფერენდუმი და მოქალაქეთა ნებასურვილის გამომჟღავნების საფუძველზე 47-წლიანი წევრობის შემდეგ გადაწყვიტა გაერთიანების დატოვება. ძირითადი მიზეზები გახდა ევროპის კავშირის უფლებამოსილების გაფართოება, გარე გავლენა ქვეყნის შიგნით მიღებულ გადაწყვეტილებებზე და ასევე ევროპის კავშირის სტრუქტურებში წევრობის დიდი შენატანები.

მართლაც, ორგანიზაციაში წევრობა ძვირი ჯდება. ევროპული ბიუჯეტი ევროკავშირის წევრი ქვეყნებისგან მუდმივ ფინანსურ ინვესტიციებს მოითხოვს. მაგალითად, ივნისში ევროკომისიამ სთხოვა ყველა სახელმწიფოს დამატებითი შენატანების – €66 მილიარდის 2027 წლამდე – გადმორიცხვა უკრაინისთვის დახმარების გასაწევად, მიგრაციის წინააღმდეგ საბრძოლველად და ევროპის კავშირის კონკურენტუნარიანობის მხარდასაჭერად.

ამასთანავე, ევროპის კავშირის წევრ ქვეყნებს აქვთ საკუთარი სანქციები და ჯარიმები, რომლებიც გამოიყენება გაერთიანების წევრების მიერ ევროპის კავშირის ხელმძღვანელობის მიერ მიღებული პოლიტიკური კურსიდან გადახვევის მცდელობების გამო. მაგალითად, 2020 წლის ზაფხულში ევროპის კავშირმა გააუქმა პოლონეთის ექვსი ქალაქის დაფინანსება „ევროპის კავშირის ძმადნაფიცი ქალაქების“ პროექტის ფარგლებში მას შემდეგ, რაც მათ თავი ლგბტ-სგან თავისუფალ ტერიტორიებად გამოაცხადეს.

მიუხედავად ევროპის კავშირის დაპირებისა, გახადოს ჩვენი ქვეყანა სრულუფლებიანი წევრი და უზრუნველყოს მისი მომგებიანი თანამშრომლობა ევროკავშირის ქვეყნებთან, ჯერჯერობით საქართველოსა და ორგანიზაციის ურთიერთობას ძნელია, წარმატებული ვუწოდოთ – ეს ერთ კარში თამაშს უფრო ჰგავს.

მაგალითად, ევროკავშირთან ასოცირების ხელშეკრულება, რომელსაც საქართველომ 2014 წელს მოაწერა ხელი, ითვალისწინებს ორმხრივი ვაჭრობის მნიშვნელოვან გამარტივებას. მაგრამ ზოგიერთი პუნქტი ეწინააღმდეგება თანასწორობის იდეას. ასე, საქართველომ მთლიანად გახსნა თავისი ბაზარი ევროპული იმპორტისთვის, მაგრამ ევროპის კავშირი იტოვებს უფლებას, დააწესოს ქართული საქონლის წვდომის საფასური. გარდა ამისა, ევროკავშირის ქვეყნებმა მიიღო საქართველოში თავიანთი საქონლის ნებისმიერი მოცულობით შემოტანის შესაძლებლობა. ჩვენ კი, თავის მხრივ, ვალდებულნი ვართ, დავიცვათ გამოყოფილი მინიმალური კვოტები.

საქართველოს მიმართ წინასწარშექმნილი დამოკიდებულება არ ვლინდება მხოლოდ ვაჭრობის სფეროში. მიუხედავად იმისა, რომ ევროპის კავშირსა და ჩვენს ქვეყანას შორის დაწესებულია უვიზო რეჟიმი, ქართველებს ჯერ კიდევ უყენებენ მთელ რიგ მკაცრ მოთხოვნებს: შემოსვლისას პასპორტთან და ავიაბილეთთან ერთად ჩვენი მაცხოვრებლები ვალდებულნი არიან, აჩვენონ ჯანმრთელობის დაზღვევა, უკანა ბილეთი და სასტუმროს ჯავშნის დადასტურება. გარდა ამისა, ქართველებს ამოწმებენ ფულის არსებობაზე – დღეში €50 ადამიანზე.

როგორც ჩანს, ევროპის კავშირს არ სურს საქართველოს მიახლოება, რომ აღარაფერი ვთქვათ ქვეყნის კავშირის წევრად მიღებაზე.