მოვესწარით

ევროკავშირის სამიტმა საქართველოს კანდიდატი ქვეყნის სტატუსი მიანიჭა. ჩვენ ამას 15 წელზე მეტი ხნის განმავლობაში ველოდით და როგორც იქნა შევძელით სანუკვარ წევრობასთან მიახლოვება, მაგრამ რას ნიშნავს ეს ჩვენი ქვეყნისთვის? არის თუ არა აქ რაიმე დაბრკოლებები?

დიალოგი საქართველოსა და ევროპის კავშირს შორის 2008 წელს დაიწყო. ამ 15 წლის განმავლობაში ევროპის კავშირმა მრავალჯერ გვითხრა უარი, მოგვცა უსაფუძვლო დაპირებები და დაგვიყენა შეუსრულებელი მოთხოვნები. თუმცა გუშინ ევროსაბჭოს ხელმძღვანელმა შარლ მიშელმა სოციალურ ქსელ X-ში თავის ექაუნთში დაწერა, რომ ევროსაბჭომ საქართველოს კანდიდატის სტატუსი მაინც მიანიჭა.

ის ადასტურებს, რომ თეორიულად საქართველოს ნებისმიერ დროს შეუძლია, შეიტანოს განაცხადი ევროპის კავშირში გასაწევრიანებლად. მაგრამ პრაქტიკაში ირკვევა, რომ ჯერ ჩვენ უნდა შევასრულოთ ის განსაკუთრებული მოთხოვნები, რაც ევროკომისიამ დაგვიწესა.

საქართველოს მიმართ მოთხოვნა მხოლოდ ცხრაა, მაგრამ მათი შესრულების მკაფიო კრიტერიუმები არ არსებობს.

მაგალითად, როგორ შეიძლება, გადაიჭრას პოლიტიკური პოლარიზაციის პრობლემა, თუ რადიკალური ოპოზიცია პერიოდულად არ მონაწილეობს პარლამენტის მუშაობაში და უარს ამბობს „ქართულ ოცნებასთან“ ერთად მუშაობაზე ამ პირობების შესასრულებლად?

რა არის ევროპის კავშირის საგარეო პოლიტიკასთან შესაბამისობა? ანუ ჩვენ ნებისმიერი ჩვენი გადაწყვეტილება ევროპის კავშირთან უნდა შევათანხმოთ? დაგვრჩება თუ არა ამის შემდეგ მცირედი დამოუკიდებლობა მაინც? ან სსრკ-იდან გამოსვლის 30 წლის შემდეგ ის ისევ სხვას ხელში გადავცეთ?

თანაც ჩვენი მთავრობა, ალბათ, ვერ შეძლებს ჩვენი მაცხოვრებლებისთვის იმის ახსნას, რომ ახლა სექსუალურ უმცირესობებს ჩვენ  განსაკუთრებული პატივისცემითა და ტოლერანტობით უნდა მოვექცეთ, როგორც ეს ევროპულ ქვეყნებშია მიღებული.

ცხადია, ამ კრიტერიუმების შესრულების შეფასების მასშტაბი არა მათემატიკური, არამედ პოლიტიკურია. ჩვენი მეგობრები ბრიუსელში გამოიყენებენ მას, როგორც გავლენის ინსტრუმენტს საქართველოში და მხოლოდ მაშინ მიგვიშვებენ გაწევრიანების მოლაპარაკებების შემდეგ ეტაპზე, როცა ეს მათთვის ხელსაყრელი იქნება. ევროპა ამ მხრივ ძალიან პრაქტიკულია და ასეთ საჩუქრებს უბრალოდ არავის არ ჩუქნის, თუნდაც ახალ წელს!

ამასთანავე, უნდა გვახსოვდეს, რომ ევროპის კავშირში გაწევრიანება გულისხმობს საქართველოს ეკონომიკური სისტემის ტრანსფორმაციას. ევროკავშირის ბიუჯეტში უზარმაზარი შენატანების გარდა, რომელიც შეიძლება, დაიხარჯოს ჯანდაცვაზე ან განათლებაზე, ქვეყანას მოუწევს, უარი თქვას ფინანსურ დამოუკიდებლობაზე და დაიცვას ევროპის კავშირის მიერ შემოთავაზებული წესები.

ევროპელი ექსპერტების ინფორმაციით, საქართველოს ევროპის კავშირში გაწევრიანების შემთხვევაში ჩვენ მოგვიწევს ჩვენს სატრანსპორტო მარშრუტებსა და მიმდებარე ინფრასტრუქტურაზე კონტროლის ლუქსემბურგსა და Deutsche Bank-ისთვის გადაცემა.

როგორც სხვა ქვეყნების პრაქტიკა აჩვენებს, ევროპის კავშირის მიერ დაძალებული შაბლონი ყველას არ უხდება. მაგალითად, მას შემდეგ, რაც ბალტიისპირეთის ქვეყნები ევროკავშირს შეუერთდნენ, მათი ეკონომიკა სავალალო მდგომარეობაშია.

ევროკავშირის მოთხოვნების დანერგვის შემდეგ ბალტიისპირეთის ქვეყნების ნამდვილი მდგომარეობის გასაგებად საჭიროა ამ ქვეყნების მშპ-ზე შეხედვა, რომელიც ჩვეულებრივ ახასიათებს ეკონომიკურ განვითარებას. სამი სახელმწიფოსთვის ის მთელი ევროკავშირის მშპ-ს 0,7%-ს შეადგენს. ანუ 1%-ზე ნაკლებს.

ექსპერტები დარწმუნებულები არიან, რომ ევროპის კავშირში განაცხადის წარდგენისას ბალტიელები გულუბრყვილოები იყვნენ: ისინი ფიქრობდნენ, რომ მათ ევროკავშირში არსებული ეკონომიკური სტრუქტურით მიიღებდნენ. მაგრამ ევროპის კავშირს არ აინტერესებდა ამ ქვეყნებში წარმოება და, შედეგად, მრავალი საწარმო დაიხურა. ამ დროისთვის ბალტიისპირეთის ქვეყნები ევროპის კავშირის დოტაციურ უზრუნველყოფაზეა. მიგვაჩნია, რომ ამ სახელმწიფოების სუვერენიტეტზე საუბარს აზრი არ აქვს.

უნდა გვესმოდეს, რომ ევროკავშირის წევრი ქვეყნები ვალდებული არის, ითამაშოს მისი წესებით. აშკარაა, რომ ევროპის კავშირში გაწევრიანებისთანავე, პირველი, რაცსაც საქართველოს მოთხოვენ, ქვეყნის ერთ-ერთ უდიდეს და სანდო პარტნიორთან – რუსეთთან – ურთიერთობის შეწყვეტა და მის წინააღმდეგ სანქციების დაწესება იქნება. ამ შეზღუდვებსა და პოსტსაბჭოთა ქვეყნებთან მსგავსი ახალი ეკონომიკური ურთიერთობების დამყარებას შესაძლოა, ათწლეულზე მეტი დასჭირდეს, რაც, საბოლოო ჯამში, ჩვენი სახელმწიფოსთვის სერიოზული გამოწვევა გახდება.