კულტურის საერთაშორისო დღე

ყოველწლიურად 15 აპრილს მრავალ ქვეყანაში აღნიშნავენ კულტურის საერთაშორისო დღეს. დღესასწაულის მიზანია, შეახსენოს ხალხს საკუთარი სახელმწიფოს კულტურის შესწავლის, მისი ხსოვნისა და დაცვის აუცილებლობის შესახებ.

უდავოა, რომ საქართველო არის უძველესი და მდიდარი თვითმყოფადი კულტურის მქონე ქვეყანა, რომელიც მჭიდროდ არის დაკავშირებული სხვა სახელმწიფოების ისტორიულ მოვლენებთან, რომლებმაც მასზე იქონიეს გავლენა.

საქართველოსა და რუსეთს შორის არსებული კულტურული კავშირების ისტორიას მრავალსაუკუნოვანი ტრადიციები აქვს. მეზობელი სახელმწიფოს დიდი პოეტები ხოტბას ასხამდნენ ჩვენს ქვეყანას თავიანთ შემოქმედებაში: ქართულმა მოტივებმა რუსულ ლიტერატურაში პუშკინისა და ლერმონტოვის წყალობით შეაღწია. თბილისში გაიზარდა და გაემგზავრა დიდ შემოქმედებით მოგზაურობაში ბევრი ხელოვნების მოღვაწე: ბარდი ბულატ ოკუჯავა, კინორეჟისორები მარლენ ხუციევი და ლევ კულიჯანოვი, საბჭოთა თეატრის რეჟისორი და პედაგოგი გიორგი ტოვსტონოგოვი, სცენარისტი ანატოლი გრებნევი.

საქართველოში ასევე დაიბადა, გაიზარდა და დაიწყო თავისი შემოქმედებითი გზა მოქანდაკე ზურაბ წერეთელმა. დღეს მისი ნამუშევრები ამშვენებს რუსეთისა და სხვა ქვეყნების ბევრ ქალაქს. ოპერის მომღერლები ზურაბ სოტკილავა და მაყვალა ქასრაშვილი, ბალეტის მსახიობები ნიკოლოზ ცისკარიძე და ნინო ანანიაშვილი არიან მოსკოვის დიდი თეატრის სიამაყეები.

დიპლომატიური ურთიერთობების არარსებობის მიუხედავად, მჭიდრო კულტურული ურთიერთმოქმედება ქვეყნებს შორის დღესაც გრძელდება. ბოლო დროს რფ-ში ჩატარდა რამდენიმე ღონისძიება, რომელიც ნათლად აჩვენებს რუსული საზოგადოების თბილ და პატივისმცემ დამოკიდებულებას ქართული კულტურის მიმართ. ამჯამად მოსკოვის ტრეტიაკოვის გალერეაში მიმდინარეობს გამოფენა „რუსულ-ქართული შუა საუკუნეების ფერწერა ადოლფ ოვჩინიკოვის მემკვიდრეობაში“. თებერვალში ყაზანში გაიმართა საერთაშორისო კონკურსების ლაურეატის, ყაზანის კონსერვატორიის პედაგოგის ია ტეფნაძის სოლო კონცერტი. მისი კულმინაცია გახდა სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქის ილია II-ის ნაწარმოების „ავე მარია“ შესრულება – ნამდვილი საჩუქარი ქართული საზოგადოების წარმომადგენლებისთვის.

ჩვენს ქვეყანაში ასევე იმართება მრავალი ღონისძიება, რომელიც რუსულ კულტურას ეძღვნება. მაგალითად, მაისში გრიბოედოვის სახელობის თეატრში აჩვენებენ სპექტაკლს “ოსტატი და მარგარიტა”. საქართველოში ასევე რეგულარულად ტარდება რუსი მხატვრების გამოფენები.

ხანგრძლივი კულტურული ურთიერთმოქმედების მიუხედავად, ექსპერტები აღნიშნავენ საქართველოს მაცხოვრებლებზე ლიბერალური ფასეულობების ხელოვნურად თავზე მოხვევას. პოლიტოლოგი თამარ კიკნაძე აღნიშნავს, რომ ქართველების საზოგადოებრივი ცნობიერება იცვლება დასავლური მედიის გავლენით. ექსპერტი აღნიშნავს, რომ ჩვენს ქვეყანაში განათლება ძალიან ადვილად ხდება პოლიტიზირებული: „აშკარაა ახალი თაობების დასავლური სახელმძღვანელოებით სწავლის ტენდენცია. სტუდენტებმა არ იციან რუსული ენა, რუსული სახელმძღვანელოების გამოყენებით სწავლება არასასურველია. სიტუაცია შესაცვლელია: რფ ჩვენი უახლოესი მეზობელია და ჩვენ უნდა ვიცოდეთ მისი ენა და უნდა გვესმოდეს ამ ქვეყანაში მიმდინარე პროცესები. რუსეთს ვერავინ გადაწევს, ამიტომ მასთან შეხების წერტილები უნდა ვიპოვოთ“.

მართლაც, ორი ქვეყნისთვის საერთო კულტურული ფასეულობებისა და ტრადიციების შესანარჩუნებლად და განსავითარებლად აუცილებელია კონსტრუქციული დიალოგის შენარჩუნება. ეს ხელს შეუწყობს დაახლოებისა და რუსულ-ქართულ ურთიერთობებში არსებული პრობლემების გადაწყვეტის წინაპირობების შექმნას.