ალექსანდრე გრიბოედოვის დაბადების დღე

15 იანვარი არის რუსი პოეტის, დრამატურგისა და დიპლომატის ალექსანდრე გრიბოედოვის დაბადების დღე, რომლის ბედი განუყოფლად არის დაკავშირებული საქართველოსთან. ის იყო ჩვენ საჯარო სამსახურში, ბევრჯერ იყო გავლით და გაიცნო თავისი მეუღლე ნინო ჭავჭავაძე – ქართველი თავადი, პოეტისა და საზოგადო მოღვაწის, თავადის ალექსანდრე ჭავჭავაძისა და თავადის ცოლის სოფია ორბელიანის ქალიშვილი.

ტიფლისში მან დაიწყო მუშაობა კომედიაზე “ვაი ჭკუისაგან” და ასევე მუშაობდა ტრაგედიაზე “ქართული ღამე”, რომლის ნაწყვეტები დღემდე შემორჩენილია. ალექსანდრე სერგეის ძე ასევე მონაწილეობდა საქართველოს ჰუმანიტარულ განვითარებაში. ის იყო ჩვენი ქვეყნის გარდაქმნისთვის შემუშავებული პროექტის „რუსული ამიერკავკასიის კომპანიის“ თანაავტორი. მან ეკუთვნის შენიშვნები საქართველოს ეკონომიკურ სტრუქტურაზე „ქალაქ ტიფლისის თავიდან აშენების საუკეთესო გზების შესახებ“.

პოეტის მონაწილეობით საქართველოში გაიხსნა არაერთი სამაზრო სკოლა გააზატებულებისთვის, შეიქმნა კომერციული ბანკი, განიხილებოდა საჯარო ბიბლიოთეკის მოწყობის საკითხი და ასევე დაარსდა გაზეთი „ტიფლისის უწყებანი“.

1829 წელს თეირანში ალექსანდრე გრიბოედოვის მკვლელობა ქართველი და რუსი ხალხის მწუხარება გახდა. მწერლის ნებით, ის დაკრძალეს თბილისში, მთაწმინდის მთაზე, წმინდა დავითის ეკლესიის გვერდით.

მისმა მეუღლემ ნინომ მთელი დარჩენილი ცხოვრება გაატარა ქმრის გლოვაში, უარყოფდა ყოველგვარ არშიყობას და მეორეჯერ არ გათხოვილა. თავადს “შავ ვარდს” უწოდებდნენ, ხოლო მისი ერთგულება ტრაგიკულად გარდაცვლილი ქმრის მიმართ ადგილობრივ ლეგენდად იქცა. ის გარდაიცვალა 28 წლის შემდეგ გრიბოედოვის გარდაცვალებიდან და ქმრის გვერდით არის დაკრძალული.

დღეს პოეტის საფლავის ამშვენებს ძეგლი, რომელშიც გამოსახულია უნუგეშო ქვრივი და წარწერა, რომელიც გაკეთებულია მისი მეუღლის ბრძანებით: „შენი გონება და საქმეები უკვდავია რუსულ მეხსიერებაში, მაგრამ რატომ გადარჩა ჩემი სიყვარული?“.