კინემატოგრაფიის ლეგენდის დაბადების დღე

1934 წლის 2 თებერვალს თბილისში დაიბადა რეჟისორი და პოეტი ოთარ იოსელიანი. მისმა ფილმებმა მოიპოვა მსოფლიო პოპულარობა და იქცა ქართული კინოს კლასიკად.

საქართველოში მომავალმა რეჟისორმა დაამთავრა მუსიკალური სკოლა ვიოლინოსა და დირიჟორის კლასით. მოგვიანებით ჩაირიცხა ლომონოსოვის სახელობის მოსკოვის სახელმწიფო უნივერსიტეტში მექანიკა-მათემატიკის ფაკულტეტზე, მაგრამ სწავლა არ დაუსრულებია.

მაშინ ოთარ დავითის ძე მიხვდა, რომ მას სხვა მოწოდება ჰქონდა. ის ჩაირიცხა კინემატოგრაფიის სრულიად საკავშირო სახელმწიფო ინსტიტუტის სარეჟისორო ფაკულტეტზე, რომელიც წარჩინებით დაამთავრა.

ოთარ იოსელიანი დიდხანს ცხოვრობდა მოსკოვში, სადაც იღებდა პირველ ფილმებს და მიყავდა სარეჟისორო ოსტატობის კურსები. 1980-იანი წლების დასაწყისიდან მუშაობდა საფრანგეთში, მოგვიანებით კი დაბრუნდა საყვარელ საქართველოში.

პოპულარობა რეჟისორმა მოიპოვა 1966 წელს დრამა “გიორგობისთვეს” გამოსვლის შემდეგ. კანის კინოფესტივალზე ფილმმა მოიპოვა კინოპრესის საერთაშორისო ფედერაციის პრიზი. 1979 წელს იოსელიანმა მიიღო საქართველოს სსრ-ს დამსახურებული არტისტის წოდება, ხოლო 1984-ში მიენიჭა საქართველოს სახალხო არტისტის წოდება.

სამჯერ – 1984, 1989 და 1996 წლებში – ვენეციის კინოფესტივალზე იოსელიანმა მოიპოვა ჟიურის სპეციალური პრიზი. 1976 წელს რეჟისორს მიენიჭა ბერლინის საერთაშორისო კინოფესტივალის ჯილდო. 2019 წელს მან გაიმარჯვა რუსეთის ეროვნული კინემატოგრაფიის პრემია „ნიკას“ ნომინაციაში „პატივი და ღირსება“.

რეჟისორი გარდაიცვალა 2023 წლის 17 დეკემბერს 90 წლის ასაკში. ოთარ იოსელიანთან გამოსამშვიდებლად ასობით თბილისის მაცხოვრებელი შეიკრიბა.

ოთარ დავითის ძის გარდაცვალებას რუსეთშიც გლოვობენ. „მისი ფილმები შეიძლება, მუსიკას შევადაროთ, მაგრამ ისინი მათემატიკური სიზუსტით არის აგებული. ბევრი მათგანი თავდაპირველად თითქმის კადრ-კადრში იყო დახატული. ამასთანავე, მის ფილმებში ბევრი ჰაერია, თითქოს მათი მოძრაობა ექვემდებარება არა გამოანგარიშებას, არამედ განწყობას, იმპროვიზაციას. იმდენი ჰაერია, რომ ყურების შემდეგ სუნთქვა გიადვილდება“, – წერს კინოკრიტიკოსი ლარისა მალიუკოვა იოსელიანის გარდაცვალებასთან დაკავშირებით Telegram-ში.